فرمالدهید چیست؟ فرمالدئید با نام های متانال، متیلن اکسید، اکسی متیلین، متیل آلدهید و اکسومتان شهرت دارد. یک ماده شیمیایی بی رنگ، قابل اشتعال و با فرمول شیمیایی CH2O است که در مصالح ساختمانی و تولید بسیاری از محصولات خانگی استفاده می شود. این ترکیب، به طور طبیعی در محیط نیز وجود دارد. در مقادیر کم توسط اکثر موجودات زنده به عنوان بخشی از فرآیندهای متابولیک طبیعی تولید می شود. ویژگی ها و خواص فیزیکی و شیمیایی آن به شرح زیر است.
ویژگی ها و خواص | |
| نام آیوپاک | formaldehyde |
| فرمول مولکولی | CH2O- H2CO |
| حالت فیزیکی | به صورت گاز بی رنگ در محیط ظاهر می شود. |
| بو | دارای بو تند و خفه کننده است. |
| نقطه جوش | 6- فار نهایت در 760 mm Hg |
| نقطه ذوب | 134- °F |
| سایر عنوان ها | Formaldehyde – Formalin – Formol – Methanal – Oxomethane |
| حلالیت | قابل امتزاج |
ساختار فرمالدئید
نام IUPAC فرمالدئید، متانول و فرمول شیمیایی آن CH2O است. گروه عاملی آنها یک آلدهید (-CHO) است که از یک اتم کربن، دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده است. محلول در آب و استون می باشد.
کاربرد و موارد استفاده از آن
محلول فرمالدئید (فرمالین) (خورنده) به صورت مایعی بی رنگ با بوی تند تحریک کننده ظاهر می شود. حاوی 37-50٪ فرمالدئید بر حسب جرم و مقادیر متفاوت متانول است که برای جلوگیری از رسوب پلیمرهای فرمالدئید به آن اضافه شده است (فرمالدئید در محلول به صورت CH2(OH)2 و پلیمرهای آن HO(CH2O)xH وجود دارد که x به طور متوسط حدود سه است).
فرمالین عاری از متانول نیز وجود دارد، اما باید گرم نگه داشته شود (حدود 30 درجه سانتیگراد (86 درجه فارنهایت)) تا از پلیمریزاسیون جلوگیری شود. فرمالدئید خالص، به صورت تجاری مورد استفاده قرار نمی گیرد، زیرا تمایل به پلیمریزاسیون گرمازا دارد و ممکن است مشتعل شود. بخار حاصل از محلول فرمالین قابل اشتعال است و در صورت قرار گرفتن در معرض شعله یا حرارت، خطر انفجار را به همراه دارد. مهم ترین و اصلی ترین کاربردهای فرمالدهید عبارتند از :
- در محصولات چوبی فشرده مانند تخته خرده چوب، تخته سه لا و تخته فیبر استفاده می شود.
- در صنعت چسب و پوشش برای محصولات چوبی استفاده می شود.
- در پارچه های چاپ دائمی
- پوشش های محصول کاغذی
- مواد عایق خاص
- به عنوان قارچ کش صنعتی، میکروب کش و ضد عفونی کننده
- به عنوان نگهدارنده در سردخانه ها و آزمایشگاه های پزشکی استفاده می شود.
- در تولید کود، کاغذ، تخته سه لا و رزین های اوره فرمالدئید استفاده می شود.
- به عنوان نگهدارنده در برخی غذاها و در بسیاری از محصولاتی که در اطراف خانه استفاده می شود. مانند ضدعفونی کننده ها، داروها و لوازم آرایشی
- به عنوان یک واسطه شیمیایی
- در صنعت کشاورزی
- در افزودنی‌های بتن و گچ استفاده می شود.
- در لوازم آرایشی
- ضد عفونی‌کننده‌ها
- مواد بخور
- صنعت عکاسی
- در نگهداری چوب کاربرد دارد.
- در مشتقات فرمالدهید (رزین اوره فرمالدهید UF – رزین فنول فرمالدهید PF – رزین ملامین فرمالدهید MF و پلی اکسی متیلن-پلی استال POM)
- در صنعت ساختمان سازی
انواع رزین های فرمالدهید
- رزین های اوره ( این ترکیب از واکنش اوره و فرمالدئید تولید می شود. کاربرد فراوانی در تهیه نئوپان و تخته سه لایه دارند. این دسته از رزین ها به علت قیمت مناسبش، به طور گسترده مورد استفاده، قرار گرفته است.)
- فنول ملالین فرمالدهید
رزین های نام برده شده در مصارف زیر استفاده می شوند.
PB یا نئوپان – تخته سه لایی – ام دی اف – تخته OSB (جهت چسباندن محصولات چوبی- پوشش های ضد آب و زیبایی سطوح از رزین استفاده می کنند.)
عوارض قرار گیری کوتاه مدت در معرض فرمالدهید
هنگامی که فرمالدئید در هوا در سطوح بیش از 0.1 ppm وجود دارد، برخی افراد ممکن است عوارض جانبی مانند آبریزش چشم را تجربه کنند.
- احساس سوزش در چشم
- سوزش بینی و گلو
- سرفه کردن
- خس خس سینه
- حالت تهوع
- تحریک پوست
برخی از افراد به پارافورمالدئید بسیار حساس هستند، در حالی که برخی دیگر به همان سطح قرار گرفتن در معرض آن واکنش نشان نمی دهند.
فرمالدهید می تواند باعث سرطان شود؟
اگرچه اثرات کوتاه مدت قرار گرفتن در معرض پارافورمالدئید بر سلامتی به خوبی شناخته شده است، اما در مورد اثرات بالقوه بلند مدت آن کمتر اطلاعات داریم.
در سال 1980، مطالعات آزمایشگاهی نشان داد که قرار گرفتن در معرض فرمالدئید می تواند باعث سرطان بینی در موش ها شود. این یافته این سوال را مطرح کرد که آیا قرار گرفتن در معرض فرمالدئید می تواند باعث سرطان در انسان نیز شود؟
در سال 1987، آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) فرمالدئید را به عنوان یک ماده سرطان زا برای انسان طبقه بندی می کند.
نحوه تولید
این ترکیب، از طریق اکسیداسیون متانول با هوا تشکیل می شود. در روش UIF واکنش در سطح کاتالیست نقره-کریستال، در زمانی که متانول دهیدراته می شود و به صورت جزئی اکسید می شود، صورت می گیرد. (در دمای 620 تا 680 درجه سانتیگراد)
مخلوط متانول و آب برای تثبیت دانسیته و ذخیره سازی در تانک آماده سازی می شود.این ترکیب آماده شده، با پمپ و به صورت پیوسته وارد تبخیر کننده متانول می شود. هوای مورد نیاز برای این روش به وسیله دمنده و در طول یک فیلتر وارد تبخیر کننده متانول شده. سپس مخلوط حاصل را وارد راکتور می کنند. جایی که تبدیل متانول به فرمالدئید صورت می گیرد. از آنجایی که واکنش گرما ده است، گرمای مورد نیاز از خود گرمای واکنش تامین می شود.
تولید فرمالدهید (فرمالین) در ایران
پتروشیمی شهید رسولی، یکی از شرکت های مهم تولید کننده فرمالین در ایران است. مشخصات فرمالین تولیدی این شرکت به شرح زیر است.
| نام محصول | Formaldehyde |
| درصد خلوص | 37-55 wt% |
| متانول | 1.0 wt% max |
| فرمیک اسید | 200 ppm max |
| کلر | 5 ppm max. |
| شکل ظاهری محصول | Coloriess |
کارگران در برابر فرمالدئید چه اقداماتی انجام می دهند ؟
حد قرار گرفتن در معرض فرمالین را کاهش دادند.
قیمت خرید و فروش فرمالدهید
جهت اطلاع از قیمت مواد شیمیایی صنعتی با نگین تجارت شرق در ارتباط باشید.
| ردیف | محصول | قیمت |
| 1 | فرمالدهید صنعتی | تماس بگیرید |
| 2 | فرمالدئید مرک | تماس بگیرید |
