متانول

متانول یا الکل متانول به نام متیل الکل، الکل سمی، الکل متیلیك، الکل اتیلیک و الکل چوب هم شناخته می شود. ساده ترین نوع الکل با فرمول شیمیایی CH۳OH است. سوختن متیل الکل در هوا دی اکسید کربن و آب را تولید می کند.

رنگ شعله آن تقریبا بی رنگ است. از متابولیسم غیر هوازی باکتری ها تشکیل می شود. و در دو گرید صنعتی و آزمایشگاهی بفروش می رسد. در ادامه به معرفی بیشتر آن خواهیم پرداخت. همراه نگین تجارت شرق باشید و امیدوارم از ادامه این مطلب لذت ببرید.

فهرست مطالب

متانول چیست ؟
خواص و ویژگی
موارد استفاده و کاربرد متانول
تولید متانول
تفاوت و شباهت اتانول و متانول
مسمومیت با الکل صنعتی (متانول)
پیشگیری
مسمومیت با متانول چگونه درمان می شود ؟ پادزهر آن
خطرات و عوارض قرار گیری در معرض آن
MSDS – برگه اطلاعات ایمنی آن
بازار فروش متانول در جهان

متانول چیست ؟

متانول (به انگلیسی : methylol)، یا همان متیل الکل، یک ماده شیمیایی و ساده‌ترین الکل با فرمول CH3OH است. این یک مایع سبک، فرار، بی رنگ و قابل اشتعال با بوی الکلی متمایز شبیه بوی اتانول است.

سایر اسامی : متانل، الکل متیلیک، متیل الکل، الکل صنعتی، الکل چوب، hydroxymethane ، alcohol methyl ، wood alcohol  ، methylol methylic alcohol ، methyl hydroxide ، methyl hydrate

خواص و ویژگی

• *از آب سبک تر است. به همین علت بر روی آب قرار می گیرد.
• *احتمال انفجار، در صورت گرم شدن مخازن وجود دارد.
• *از طریق مخاط وارد بدن می شود.
• *ترکیب بخار متانول با هوا، انفجار را در پی دارد. بخارات الکل صنعتی از هوا سنگینتر و در سطح پایین قرار می گیرند. در زیر برخی از مهم ترین خواص این الکل آورده شده است.
• *از الکیلاسیون صنعتی بنزن و متانول میتوان فنیل متان تولید کرد.

موارد استفاده و کاربرد متانول

از جمله کاربردهای الکل چوب می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• *در حلال ها و ضد یخ ها استفاده می شود.
• *به عنوان سرد کننده در یخچال
• *پلاستیک
• *رنگ
• *مواد منفجره
• *به عنوان فیکساتور در آزمایشگاه
• *مواد منفجره
• *جایگزین CFC (در افشانه‌های آئروسل به عنوان پیشرانه استفاده می‌شود.)
• *در صنعت چسب (در انواع چسب های صنعتی استفاده می شود.)
• *در تهیه و تولید پلاستیک
• *در تهیه و تولید انواع لامینیت‌ها و انواع ورنی و… استفاده می شود.
• *در مصارف خانگی
• *در تولید انواع رزین ها
• *در صنعت عکاسی

حتما بخوانید : “ متانول چیست و چه کاربردهایی دارد ؟ ”

متانول در مشروب

متانول جزء اصلی در شراب ها نیست. در محدوده معمول موجود در شراب (0.1-0.2 گرم در لیتر) است و هیچ گونه اثر حسی مستقیمی ندارد. بیش از 160 استر در شراب ها موجود می باشد، که تنها تعداد کمی از آن ها با متا نول در ارتباط هستند.

نگرانی ها در مورد این الکل به متابولیسم آن به فرمالدئید و اسید فرمیک مربوط می شود. هر دو این متابولیت برای سیستم عصبی مرکزی سمی هستند. یکی از اولین اهداف سمیت فرمالدئید عصب بینایی است که باعث کوری می شود.

مقدار محدود الکل چوب، موجود در شراب عمدتاً از تجزیه آنزیمی پکتین ها ایجاد می شود. پس از تجزیه، گروه های متیل مرتبط با پکتین به صورت متانول آزاد می شوند. بنابراین، محتوای متانول نوشیدنی های تخمیر شده در درجه اول تابعی از محتوای پکتین زیر لایه است. برخلاف اکثر میوه ها، انگور پکتین کمی دارد. در نتیجه، شراب به طور کلی دارای کمترین میزان الکل چوب در بین هر نوشیدنی تخمیری است. آنزیم های پکتولیتیک که برای کمک به شفاف سازی به آبمیوه یا شراب اضافه می شوند، می توانند به طور ناخواسته محتوای متا نول را افزایش دهند. افزودن الکل مقطر به شراب نیز ممکن است مقدار الکل چوب را کمی افزایش دهد. غلظت اتانول و سایر ترکیبات طعم دهنده به دست آمده با تقطیر باعث افزایش محتوای الکل چوب در تقطیر می شوند.

تولید متانول

الکل چوب معمولی، از فرآورده نفتی (گاز سنتز) از طریق هیدروژنه کردن CO و CO2 و واکنش جابجایی آب-گاز معکوس تولید می‌شود. دوپینگ کاتالیزور منگنز به Cu/Zn/Zr می تواند میزان تولید آن را افزایش دهد.

تفاوت و شباهت اتانول و متانول

تفاوت

مهم ترین تفاوت های اتانول و متانل در زیر آورده شده است.

• ساختار : ساختار شیمیایی این دو ماده با هم متفاوت است. (الکل چوب : دارای حلقه اتیل و اتانول دارای حلقه متیل است)
• الکل چوب : دارای قدرت اسیدینه بالاتری است.
• بو (الکل چوب دارای بوی مشخصی است. ولی اتانول دارای بوی سنگین و سوزاننده است)
• رنگ شعله (الکل چوب و اتانول به ترتیب دارای رنگ های شعله سفید و آبی روشن هستند)
• تولید (الکل چوب و اتانول به ترتیب توسط فرآیندهای مصنوعی و تخمیر محصولات غذایی از کارخانه ها تولید می شوند)
• اتانول ماده اصلی موجود در نوشیدنی های الکلی است. اما متانول خوراکی نمی باشد، زیرا سمی است.

مسمومیت با الکل صنعتی (متانول)

در کشور ما اکثر افراد در اثر مصرف مشروب دچار مسمومیت با الکل می شوند.

این ماده تجاری در اکثر ویسکی، شراب و آبجو وجود دارد. علاوه براین، شیشه های فروخته شده تحت عنوان الکل طبی هم حاوی الکل چوب هستند.

اتانول موجود در مشروبات الکلی با گذشت 1 الی 2 ساعت جذب می شود. و عوارض زیر به تدریج در فرد ظاهر می شود.

• مستی
• پرحرفی
• مشکلات گوارشی
• در صورت نوشیدن یا بلعیدن، عوارضی همچون ایست قلبی و کاهش هوشیاری در فرد مشاهده می شود. این علایم بعد از 22 ساعت در فرد ظاهر می شود.

مطالعه کنید : الکل و عوارضی که از آن بی خبرید ؟ 

پیشگیری

پوست : جهت حفاظت از پوست در برابر مواد شیمیایی از موارد زیر استفاده نمایید.

• دستکش
• لباس کار
• لباس محافظ برای محافظت از بدن استفاده شود.

چشم : جهت حفاظت از چشم در برابر مواد شیمیایی از موارد زیر استفاده نمایید.

• عینک مقاوم در برابر مواد شیمیایی
• محافظ صورت

تنفس :

• سیستم های هوا رسان یا تهویه ضد جرقه استفاده شود. (مکان های که غلظت الکل صنعتی بالا است)
• ماسک های کارتریج دار
• ماسک های کپسول دار

از هرگونه ضربه زدن به مخزن های متیل الکل خودداری شود. و این ماده تجاری را در زیر سقف و در محیط مجهز به دستگاه تهویه مناسب استفاده کنید.

مسمومیت با متانول چگونه درمان می شود ؟ پادزهر آن

در صورت بروز مسمومیت با الکل صنعتی توصیه می شود با پزشک در ارتباط باشید.

شخصی که اقدام به نوشیدن الکل می کند. حتما از شرایط پس از مصرف آن آگاهی دارد. در صورت بروز علایم مسمومیت سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.

پادزهر متانول

1. دکتر یا پزشک معالج با تجویز اتانول موجب توقف تولید اسید فرمیک می شود. در حقیقت، این ترکیب، مسمومیت با متانول را درمان می کند. نکته توجه داشته باشید که درمان هرچه سریع تر صورت گیرد، نتایج بهتری نیز کسب خواهد شد.
2. دارویی به نام فومپیزول (Fomepizole) است. این دارو نیز همانند اتانول، روند تبدیل الکل چوب به ترکیبات سمی در بدن را مهار می کند.
3. ممکن است پزشک همودیالیز را برای پاکسازی خون از الکل چوب تجویز کند.

خطرات و عوارض قرار گیری در معرض آن

مصرف یا قرار گیری در معرض متیل الکل موجب بروز عوارض زیر می شود.

• *سرگیجه
• *تهوع
• *استفراغ
• *کمر درد
• *تشنج
• *کاهش سطح هوشیاری
• *اختلال بینایی (قرمزی چشم، کاهش دید و اشک ریزش)
• *علائم قلبی و عروقی
• *ریه
• *تنفس نامنظم
• *ایست تنفسی
• *دفع ادرار تیره

و در نهایت می توان گفت : الکل چوب، در بدن موجب تولید متابولیک سمی اسید فرمیک می شود. اسید فرمیک ماده ای سمی است، که موجب نابینایی یا کوری می شود.

MSDS – برگه اطلاعات ایمنی آن

در زیر به برخی از اطلاعات موجود در برگه اطلاعات ایمنی متا نول اشاره شده است.

از آنجا که مسمومیت با متیل الکل بسیار گسترده است، از این رو حائز اهمیت است. کمک های اولیه قرار گیری در معرض متیل الکل را بدانیم.

کمکهای اولیه

• *تماس با چشم : در این صورت چشم را به مدت 23 دقیقه با آب سرد و فراوان بشویید. لنزها را از چشم خارج نموده و به شست و شو ادامه دهید. و به پزشک مراجعه کنید.
• *تماس با پوست : لباس های آلوده را تن در بیاورید. و محل آلوده را با آب و صابون بشویید.
• *استنشاق : شخص را به هوای آزاد برده و در صورت نیاز با پزشک در ارتباط باشید.
• *بلعیدن و خوردن اتفاقی : در صورت خوردن یا نوشیدن اتفاقی یا عمدی الکل چوب، فورا به پزشک مراجعه شود.

کمک های اورژانسی

پس از مسمومیت با الکل چوب، باید سریعاً الکل اتانول به صورت وریدی یا خوراکی برای بیمار شروع و دیالیز صورت گیرد.

بازار فروش متانول در جهان

عربستان- چین و ترينيداد، بزرگترین تولید کنندگان متانول در جهان به شمار می آیند. این ماده سالانه، به میزان 79 میلیون تن در سطح جهان تولید می شود. حدود 5 و نیم میلیون تن آن در ایران تولید می شود. که پتروشیمی زاگرس سهم بسزایی در تولید آن دارد.

در زیر پاسخ سوالات شما عزیزان نوشته شده است. در صورتی که سوال دیگری دارد برای من کامنت بگذارید.
مشتاقانه آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستیم.