تولوئن

تولوئن 

تولوئن (به انگلیسی : Toluene)، که با نام تولول مشهور است. یک هیدروکربن آروماتیک، سمی با فرمول مولکولی C₆H₅CH₃  است. این ترکیب شیمیایی دارای بوی خوش و خوشایند است.

ولی تنفس مقادیر بالای متیل بنزن موجب مشکلات تنفسی و عصبی می شود. اما نمی توان از کاربردهای فراوان آن در صنعت چشم پوشی کرد. بیشتر آن برای ساختن مواد آروماتیک یا به عنوان یک افزودنی بنزین استفاده می شود. استفاده از آن به عنوان یک حلال نسبتاً ناچیز است. اما یک ماده اولیه در صنعت رنگ ها، لاک ها و رزین ها به شمار می آید. این ماده تجاری، به عنوان جایگزین بنزن معرفی شده است. زیرا، بنزن یک ماده سرطان زا است. اما سرطان زایی تولوئن هنوز مشخص نشده است. تا انتهای این مطلب همراه ما، نگین تجارت شرق باشید.

فهرست مطالب

• تولوئن چیست ؟
• تاریخچه
• انواع تولوئن
• ساختار شیمیایی
• خواص و ویژگی
• روش تولید
• کاربرد
• عوارض تولوئن و لوزی خطر آن
• MSDS
• دسته بندی
• ذخیره سازی و نگهداری
• بسته بندی – حمل و نقل
• نکات ایمنی
• تولیدکنندگان تولوئن در ایران
• خرید و فروش تولوئن – Toluene
• سوالات متداول

تولوئن چیست ؟

تولوئن که با اسامی همچون toluol، متیل بنزن، متیل بنزول، فنیل متان، Anisen ،Phenylmethane و تولول (Toluol) شناخته می شود، یک هیدروکربن آروماتیک با فرمول C6H5CH3 است. این ترکیب، مایعی بی رنگ، آتش گیر و نامحلول در آب و دارای بوی مشابه رقیق کننده رنگ است. متیل بنزول، به عنوان حلال در صنایع مختلفی همچون رنگ و رزین استفاده می شود.

• زایلن در صنایع رنگ و لاک به عنوان جایگزین تولوئن مصرف می شود. 

تاریخچه

این ترکیب نخستین بار توسط شیمی دان لهستانی فیلیپ نریوژ والتر، در سال 1837 کشف شد. بعد از آن هنری شیمی دان فرانسوی، یک هیدروکربن را از گل حنا استخراج و آن را بنزوئن نامید. هنری، 13 سال بعد از این استخراج، موفق شد از تقطیر چوب هیدروکربنی، تولوئن را تولید کند.

انواع تولوئن

• تولوئن خالص : نوع خالص این ترکیب، از مقادیر کمتر از 0.01 % بنزن تشکیل شده است. اما نوع صنعتی آن دارای مقادیری در حدود 25 % بنزن است.
• تولوئن خشک : با وجود اب بسیار کمی که در تولوئن وجود دارد در شرایطی نیاز به تولوئن عاری از اب داریم که به این نوع، تولوئن خشک میگویند.
• تولوئن اصفهان : متیل بنزن، تولیدی اصفهان با عنوان متیل بنزن اصفهان مشهور است. این محصول در کشور خودمان ساخته می شود.
• تولوئن پتروشیمی تبریز : متیل بنزنی که توسط شرکت پتروشیمی تبریز تولید می شود، با عنوان متیل بنزن تبریز شناخته شده است.
• تولوئن صنعتی : دی متیل مورد استفاده در صنعت دی متیل صنعتی نام دارد.

ساختار شیمیایی

متیل بنزن هم یک ترکیب آروماتیک و هم یک هیدروکربن است، که فرمول شیمیایی فنیل متان (C7H8) از هفت اتم کربن (C) و هشت اتم هیدروژن (H) تشکیل می شود. ساختار شیمیایی آن را، مشاهده کنید.

خواص و ویژگی

متیل بنزن، یک هیدروکربن آروماتیک با فرمول شیمیایی C₆H₅CH₃ یا C₇H₈ است. که از یک گروه متصل به حلقه بنزن تشکیل شده است. این ماده تجاری، دارای خواصی مشابه بنزن است. ولی بسیار کم خطرتر از آن است. 86%، از متیل بنزن تولید شده وارد تروپوسفر می شود. که طول عمر آن، در تابستان و زمان به ترتیب 4 و چند ماه است. متوسط نیمه عمر متیل بنزن، ناشی از اکسیداسیون جوی 8/12 ساعت تخمین زده شده است. متیل بنزن رها شده در آب، توسط لجن ها تجزیه یا تبخیر می شود. (نیمه عمر : حدود پنج ساعت در عمق (28/3 فوت)) (” جدول فشار بخار تولوئن “)

روش تولید

متیل بنزن، به روش های مختلف تولید می شود. برخی از این روش ها عبارتند از :

• *تولید از نفتا
• *تقطیر جز به جز
• *تقطیر آزئوتروپی
• *استخراج با حلال

تولید آزمایشگاهی

قیمت تمام شده، متیل بنزن صنعتی خیلی مناسب است. بنابراین بیشتر متیل بنزن را، از طریق روش های آزمایشگاهی تولید می کنند. به عنوان مثال، از واکنش بنزن با متیل کلرید در حضور اسید لوئیس مانند کلرید آلومینیوم، فنیل متان تولید می شود.

C₆H₅H   +   CH₃Cl     →     C₆H₅CH₃   +   HCl

تولید تولوئن صنعتی

متیل کتون، عمدتا از  واکنش هیدرو دی آلکیلاسیون صنعتی بین بنزن و متانول تشکیل می شود. متیل بنزول به لحاظ اقتصادی، از ریفرمینگ نفت خام بدست می آید.

کاربرد

فنیل متان، کاربرد زیادی در محصولات تجاری و صنعتی دارد. از جمله کاربرد های فنیل متان می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• *به عنوان ماده اولیه
• *حلال شیمیایی (در روغن، رزین و…)
• *به عنوان سوخت و بهبود دهنده کیفیت بنزین استفاده می شود. (با افزایش عدد اکتان سوخت، موجب افزایش، مقاومت سوخت در برابر سروصدا و ضربه در زمان احتراق می شود)
• *تولید رنگ، لاستیک، لاک و چسب
• *از تولوئن برای تولید بنزن، زایلن و سایر حلال ها استفاده می شود.
• *در ساخت فوم و تری نیترو تولوئن (TNT)، اسید بنزوئیک، بنزوئیل کلراید و تولوئن دی ایزوسیانات (تی ان تی از نیترودار شدن تولوئن تهیه می شود)
• *به عنوان رقیق کننده در رنگ های سلولزی
• *ضدیخ
• *جوهرهای چاپ
• *مواد مخدر

خرید تولوئن صنعتی را به شرکت نگین تجارت شرق بسپارید.

تولول احتیاج دارید ؟ ! ما این ماده را با بهترین برند های بین المللی برای کاربردهای شما ارائه می دهیم. فقط کافی است با مجموعه نگین تجارت شرق در تماس باشید. نگین تجارت شرق، حلال تولوئن با کیفیت و مرغوب را در اختیار شما قرار می دهد.

محصولات مراقبت شخصی

فنیل متان به دلیل داشتن توانایی حل کردن سایر مواد (مانند رزین و پلاستیک ساز) به عنوان یک ماده در پاک کننده های ناخن به کار گرفته می شود. همچنین، این ماده، در فرمولاسیون محصولات ناخن استفاده می شود.

کاربرد تولوئن در مواد مخدر

مواد مخدر استنشاقی از راه ریه جذب و به مغز می رسد. و می تواند بر روی سیستم عصبی تاثیرگذار باشد. از این رو، این ماده شیمیایی، جز دسته مواد آرام بخش و تضعیف کننده سیستم عصبی دسته بندی می شود. که خطرات و عوارض آن شامل تحلیل بافت مغزی، آسیب به مخچه، ضایعات عصبی در جمجمه، کاهش ضریب هوش، صرع  و آسیب به جنین در زنان باردار است. این عوارض به میزان، نوع و نحوه مصرف آن بستگی دارد.

صنعت پلاستیک

تولول (Toluol)، در صنعت پلاستیک نیز کاربرد دارد. این کاربردها شامل موارد زیر می شوند.

• *جز اصلی سازنده در بطری های آب، نوشابه و …
• *تهیه و ساخت نایلون
• *ساخت محصولات لاستیکی

صنعت دارو

تولول (Toluol)، به عنوان حلال در موارد زیر کاربرد دارد.

• *ایبوبروفن
• *گابانتین
• *مورفین
• *آمفیتامین
• *اپینفرین

کاربرد غیر حلالی آن در صنعت داروسازی : جهت کریستالیزاسیون در محیط آبی استفاده می شود.

مصارف صنعتی

• *به عنوان حلال (این ماده شیمیایی، بهترین حلال برای موادی همچون انواع رنگ ها، تینرهای مورد استفاده در رنگ ها و طرح های گوناگون برای چاپ است)
• *در روان کننده ها و مشتقات آن
• *محصولات باز دارنده خوراکی
• *مواد شیمیایی آزمایشگاهی
• *صنعت رنگ و مواد پوششی
• *محصولات سوختنی
• *صنعت چسب
• *مهر و موم

مصارف غیر صنعتی

کاربردهای غیر صنعتی آن عبارتند از :

• *در مصارف انفجاری – سوختی – فوم
• *محصولات حفاظتی و مراقبتی اتومبیل
• *به عنوان پاک کننده پارچه و منسوجات استفاده می شود.
• *محصولات چرمی
• *مواد پتروشیمیایی
• *ساخت و تولید محصولات حفاظت و بهداشت شخصی
• *مصارف آزمایشگاهی (در تولید شربت کوکاکولا، شکستن گلبول های قرمز، به عنوان حلال، به عنوان سیمان در کیت های پلی استایرن ریز)

عوارض تولوئن و لوزی خطر آن

مهم ترین عوارض تولون در زیر ارائه می شود.

• *مواجهه با غلظت های بالای تولول (Toluol) موجب اختلال در سیستم عصبی و عوارضی همچون خواب آلودگی، عدم هماهنگی، اختلال در شنیدن و بینایی می شود. علاوه بر این عوارضی مانند سردرد، سرگیجه، بی خوابی، گیجی و اختلال در کبد به وجود می آید.
• *دی متیل کتون، فورا از طریق دستگاه گوارشی جذب شده و موجب اختلال در سیستم عصبی و مشکلات تنفسی می شود.
• *بخارات Toluene، به سرعت از طریق استنشاق وارد بدن شده و موجب سوزش بینی و گلو می شود.
• *Toluene مایع به آرامی از طریق پوست جذب شده و موجب درماتیت یا اگزما می شود.
• *هنگام استفاده از دی متیل کتون باید موارد ایمنی را رعایت کنید.
• *استنشاق آن می تواند کشنده باشد. (در صورت نوشیدن و استنشاق آن می تواند کشنده باشد)
• *می تواند موجب سقط جنین و تولد کودکانی با نقص عضو یا کمبود توانایی ذهنی و رشد شود.
• *به اندام داخلی همچون سیستم عصبی مرکزی، کبد، قلب و کلیه آسیب می رساند.
• *باعث سوزش، سوزن سوزن شدن پوست و حساسیت های پوستی می شود.
• *این ماده، به شدت اشتعال زا و خورنده است.
• *برای آبزیان خطرناک است.

مقادیر کم آن : تنفس مقادیر کم تولول (Toluol) موجب بروز عوارض زیر می شود.

• * گیجی – ضعف – حالت تهوع – بی اشتهایی
• *خستگی عضلات
• *حالت مستی
• *بی حسی
• *اتساع مردمک و اشک
• *اضطراب
• *ضعف حافظه – شنوایی و کاهش بینایی

نکته : هیچ گونه اطلاعاتی در مورد سرطان زا بودن و نبودن آن موجود نیست.

MSDS تولوئن

برخی از اطلاعات اولیه نوشته شده در برگه اطلاعات ایمنی یا msds تولوئن در زیر آورده شده است.

نوشیدن یا بلعیدن : در صورت بیهوشی، به فرد چیزی نخورانید. دهان را آب شست و شو دهید. سپس به پزشک مراجعه کنید.

استنشاق : فرد را به بیرون منتقل کنید. در صورت عدم تنفس، به فرد تنفس مصنوعی بدهید. فورا به پزشک مراجعه نمایید.

پوست : در این صورت موضع را با آب و صابون فراوان شست و شو دهید. در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.

چشم : در صورت تماس، چشم را با آب ولرم و فراوان شست و شو دهید. سپس به پزشک مراجعه کنید.

نکته : در صورت استفراغ فرد را به پهلو بخوابانید. این عمل موجب باز شدن راه تنفسی فرد می شود.

دانلود MSDS تولوئن :

دسته بندی

تولول (Toluol)، در دسته مواد خطرناک همچون مواد شیمیایی خورنده، بسیار اشتعال پذیر، حساس کننده پوستی، کشنده از طریق مجاری تنفس، آسیب رسان به جنین، موجودات آبزی و اندام های داخلی قرار می گیرد.

ذخیره سازی و نگهداری

دی متیل کتون، به شدت آتش زا و سمی است. مخلوط بخارات تولیدی این ماده و هوا، موجب انفجار می شود. بنابراین، این ماده در محیط های با دستگاه تهویه مناسب نگهداری و ذخیره شود. از روشن کردن سیگار و کبریت در محل های انبار اکیدا خودداری کنید. 480 درجه سانتیگراد، دمای خود اشتعال زایی این ماده است.

بسته بندی – حمل و نقل

ماده شیمیایی دی متیل کتون در بشکه های 200 کیلوگرمی آماده و عرضه می گردد. تبریز و اصفهان دو تولید کننده داخلی تولوئن در ایران هستند.

نکات ایمنی

دی متیل کتون، می تواند از محصولات خانگی معمولی مانند چسب، رنگ و رقیق کننده رنگ، چسب، عطرهای مصنوعی و لاک ناخن تبخیر شود و در هوای استنشاق شده قرار گیرد. قرار گرفتن در معرض دی متیل کتون، در محصولات مصرفی با استفاده از این محصولات در مناطق با تهویه مناسب و رعایت دقیق همه هشدارها و دستورالعمل های برچسب، کاهش می یابد.

تولیدکنندگان تولوئن در ایران

این ماده در سه گرید 99.9%، 98% و 85% در ایران تولید می شود.

• *تولوئن تبریز (پتروشیمی تبریز) : این ماده در دو گرید 85 و 98 درصد در پتروشیمی تبریز تولید می شود.
• *تولوئن اصفهان (پتروشیمی اصفهان) : این ماده در  گرید 99.9 درصد در پتروشیمی اصفهان تولید می شود.
• *تولوئن بندر امام (پتروشیمی بندر امام) : این ماده در گرید 99.9 درصد در پتروشیمی بندر امام تولید می شود.
• *تولون پتروشیمی بوعلی سینا
• *تولون پتروشیمی نوری

ماده تجاری متیل بنزول، به اندازه مصرف داخل و صادرات تولید می شود. واردات این ماده در مقیاس آزمایشگاهی صورت می گیرد.

قیمت خرید و فروش تولوئن  – Toluene

جهت اطلاع از نحوه فروش تولوئن (Toluene)، ثبت سفارش و واردات، با همکاران ما در واحد فروش مجموعه نگین تجارت شرق در تماس باشید.

پرسش های پرتکرار

مشاوره رایگان : تماس بگیرید.

در زیر پاسخ سوالات شما عزیزان نوشته شده است. در صورتی که سوال دیگری در ذهن شما ایجاد شده است برای من کامنت بگذارید. تا در اسرع وقت پاسخگو باشم. 
مشتاقانه آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستیم.