تولوئن

تولوئن (به انگلیسی : Toluene) ، که با نام تولول مشهور است. یک هیدروکربن آروماتیک، سمی با فرمول مولکولی C₆H₅CH₃  است. که کاربرد زیادی در صنعت دارد. این ترکیب شیمیایی دارای بوی خوش و خوشایند است. ولی تنفس مقادیر بالای متیل بنزن موجب مشکلات تنفسی و عصبی می شود. در ادامه به معرفی بیشتر این محصول، کاربردها و خطرات آن خواهیم پرداخت.

خرید تولوئن صنعتی را به شرکت نگین تجارت شرق بسپارید.

آیا نیازمند تولوئن  هستید ، ما این ماده را با بهترین برند های بین المللی برای کاربردهای شما ارائه می دهیم. فقط کافی است با مجموعه نگین تجارت شرق در تماس باشید. نگین تجارت شرق ، حلال تولوئن با کیفیت و مرغوب را در اختیار شما قرار می دهد. 

خرید مواد اولیه شیمیایی صنعتی خود را به مجموعه نگین تجارت شرق بسپارید. جهت اطلاع از قیمت ، خرید و فروش تولوئن صنعتی تماس حاصل بفرمایید. 

تلفن : ۳-۲۲۸۷۰۵۲۱-۰۲۱

موبایل و واتساپ : ۰۹۱۲۶۵۴۲۳۱۴ – ۰۹۱۲۲۵۸۷۸۳۱ – ۰۹۱۹۸۰۲۴۴۳۲

تولوئن چیست ؟

تولوئن که به عنوان toluol نیز شناخته می شود، یک هیدروکربن آروماتیک با فرمول C6H5CH3 است. این ترکیب ، مایعی بی رنگ ، آتش گیر و نامحلول در آب با بوی شبیه به بوی رقیق کننده رنگ است و به عنوان حلال در صنایع مختلفی همچون رنگ و رزین مورد استفاده قرار می گیرد.

این ماده شیمیایی با اسامی همچون متیل بنزن، متیل بنزول ، فنیل متان ، Anisen ، Phenylmethane ، و توتول (Toluol) مشهور و شناخته شده است.

تولوئن خالص

تولوئن خالص دارای مقادیر کمتر از 0.01 % بنزن است. اما نوع صنعتی آن دارای مقادیری تا 25 % بنزن است.

طول عمر

86% ، از متیل بنزن تولید شده وارد تروپوسفر می شود. که طول عمر آن ، در تابستان و زمان به ترتیب  4 و چند ماه است. متوسط نیمه عمر تولوئن ناشی از اکسیداسیون جوی 8/12 ساعت تخمین زده شده است.

متیل بنزن رها شده در آب ، توسط لجن ها تجزیه یا تبخیر می شود. (نیمه عمر : حدود پنج ساعت در عمق (28/3 فوت))

تاریخچه

این ترکیب نخستین بار توسط شیمی دان لهستانی فیلیپ نریوژ والتر ، در سال 1837 کشف شد. بعد از آن هنری شیمی دان فرانسوی ، یک هیدروکربن را از گل حنا استخراج و آن را بنزوئن نامید. و هنری ، 13 سال بعد از این استخراج ، از تقطیر چوب هیدروكربنی ، تولوئن را تولید کرد.

ساختار شیمیایی

توجه داشته باشید که فرمول شیمیایی فنیل متان (C7H8) ، دارای هفت اتم کربن (C) و هشت اتم هیدروژن (H) است.
متیل بنزن هم یک ترکیب آروماتیک و هم یک هیدروکربن است. ساختار شیمبایی فنیل متان را مشاهده کنید.

خواص و ویژگی

متیل بنزن ، یک هیدروکربن آروماتیک با فرمول شیمیایی C₆H₅CH₃ یا C₇H₈ است. که از یک گروه متصل به حلقه بنزن تشکیل شده است. این ماده تجاری ، دارای خواصی مشابه بنزن است. ولی بسیار کم خطرتر از این ماده تجاری است.

دی متیل کتون ، به عنوان یک هیدروکربن آروماتیک طبیعی، واکنش­­ های جانشینی الکترون دوستی را نشان می ­دهد. از آنجا که گروه متیل نسبت به یک اتم هیدروژن در یک موقعیت خاص ، دارای خاصیت رهایی الکترون بیشتری است ، تولوئن نسبت به بنزن نسبت به الکترون دوست ها (الکتروفیل­) واکنش پذیرتر است.

چگالی ، عامل مهمی در کاهش تبخیر متیل بنزول است. از این جهت این ماده به آسانی تبخیر نشده ، مگر این که در ۷۰ درجه سانتی گراد گرم گردد.

*چگالی : 0.79 گرم بر سانتی متر مکعب

*دما ذوب : 94.9 – درجه سلسیوس

*دما جوش : 56.3 درجه سلسیوس

*جرم مولی : 58.09 گرم بر مول

*دما اشتعال : 6 درجه سانتیگراد

*دما خود اشتعالی : ندارد

روش تولید

انواع روش های تولید متیل بنزن در زیر آورده شده است.

*تولید از نفتا

*تقطیر جز به جز

*تقطیر آزئوتروپی

*استخراج با حلال

تولید آزمایشگاهی

متیل بنزن تولید شده از طریق صنعت ارزان قیمت است. بنابراین بیشتر متیل بنزن را  از طریق روش های آزمایشگاهی تولید می کنند.

به عنوان مثال ، از واکنش بنزن با متیل کلرید در حضور اسید لوئیس مانند کلرید آلومینیوم ، فنیل متان تولید می شود.

C₆H₅H   +   CH₃Cl     →     C₆H₅CH₃   +   HCl

تولید صنعتی

متیل کتون ، عمدتا از  واکنش هیدرو دی آلکیلاسیون صنعتی بین بنزن و متانول تشکیل می شود. متیل بنزول به لحاظ اقتصادی ، از ریفرمینگ نفت خام سنتز می شود.

کاربرد

فنیل متان ، کاربرد زیادی در محصولات تجاری و صنعتی دارد. از جمله کاربرد های فنیل متان می توان به موارد زیر اشاره کرد :

*به عنوان ماده اولیه

*به عنوان حلال شیمیایی (در روغن ، رزین و…)

*به عنوان سوخت و  به عنوان بهبود دهنده کیفیت بنزین (با افزایش عدد اوکتان سوخت ، موجب افزایش ، مقاومت سوخت در برابر سروصدا و ضربه در زمان احتراق می شود)

*در تولید رنگ ، لاستیک ، لاک و چسب

*در ساخت فوم و تری نیترو تولوئن (TNT) ، اسید بنزوئیک ، بنزوئیل کلراید و تولوئن دی ایزوسیانات (تی ان تی از نیترودار شدن تولوئن تهیه می شود)

*به عنوان رقیق کننده در رنگ های سلولزی

*در ضدیخ

*در جوهرهای چاپ

*در مواد مخدر

در محصولات مراقبت شخصی

فنیل متان به دلیل داشتن توانایی حل کردن سایر مواد (مانند رزین و پلاستیک ساز) به عنوان یک ماده در پاک کننده های ناخن مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین از این ماده در فرمولاسیون محصولات ناخن استفاده می کنند.

کاربرد تولوئن در مواد مخدر

مواد مخدر استنشاقی از راه ریه جذب و به مغز می رسند. که در ادامه بر روی سیستم عصبی تاثیرگذار هستند. از این رو این مواد جز دسته مواد آرام بخش و تضعیف کننده سیستم عصبی دسته بندی می شوند. که خطرات و عوارض آن شامل تحلیل بافت مغزی، آسیب به مخچه ، ضایعات عصبی در  جمجمه، کاهش ضریب هوش، صرع  و آسیب به جنین در زنان باردار است. این عوارض به میزان، نوع و نحوه مصرف آن بستگی دارد.

در صنعت پلاستیک

توتول (Toluol) ، در صنعت پلاستیک نیز کاربرد دارد. این کاربردها شامل موارد زیر می باشد.

*جز اصلی سازنده در بطری های آب ، نوشابه و …

*در تهیه و ساخت نایلون

*در ساخت محصولات لاستیکی

در صنعت دارو

توتول (Toluol) ، به عنوان حلال در موارد زیر کاربرد دارد.

*ايبوبروفن

*گابانتين

*مورفين

*آمفيتامين

*اپينفرين

توتول (Toluol) غیر حلال جهت کریستالیزاسیون در محیط آبی استفاده می شود.

مصارف صنعتی

*در صنعت چسب

*صنعت رنگ و مواد پوششی

*مهر و موم

*محصولات باز دارنده خوراکی

*محصولات بازدارنده خوراکی

*مواد شیمیایی آزمایشگاهی

*به عنوان حلال (این ماده شیمیایی ، بهترین حلال برای موادی همچون انواع رنگ ها ، تینرهای مورد استفاده در رنگ ها و طرح های گوناگون برای چاپ است)

*در محصولات سوختنی

*در روان کننده ها و مشتقات آن

مصارف غیر صنعتی

*در مصارف فوم

*در مصارف انفجاری

*در مصارف سوختی

*محصولات حفاظتی و مراقبتی اتومبیل

*محصولات پاک کننده و مراقبتی مبلمان ساختمان، پارچه، منسوجات

*محصولات چرمی

*مواد پتروشیمیایی

*ساخت و تولید محصولات حفاظت و بهداشت شخصی

*در مصارف آزمایشگاهی (در تولید شربت کوکاکولا ، شکستن گلبول های قرمز ، به عنوان حلال ، به عنوان سیمان در کیت های پلی استایرن ریز)

عوارض و خطرات استفاده

*مواجهه با غلظت های بالای توتول (Toluol) موجب اختلال در سیستم عصبی و عوارضی همچون خواب آلودگی، عدم هماهنگی، اختلال در شنیدن و بینایی می شود. علاوه بر این عوارضی مانند سردرد ، سرگیجه ، بی خوابی ، گیجی و اختلال در کبد به وجود می آید.

*Toluene مایع به آرامی از طریق پوست جذب شده و موجب درماتیت یا اگزما می شود.

*دی متیل کتون ،  فورا از طریق دستگاه گوارشی جذب شده و موجب اختلال در سیستم عصبی و مشکلات تنفسی می شود.

*بخارات Toluene ، به سرعت از طریق استنشاق وارد بدن شده و موجب سوزش بینی و گلو می شود.

*هنگام استفاده از دی متیل کتون باید موارد ایمنی را رعایت کرد. این ماده دارای عوارض زیر می باشد:

*این ماده به شدت اشتعال زا است.

*به شدت خورنده است.

*باعث سوزش ، سوزن سوزن شدن پوست و حساسیت های پوستی می شود.

*در آبزیان خطرناک است.

*استنشاق آن می تواند کشنده باشد. (در صورت نوشیدن و استنشاق آن می تواند کشنده باشد)

*به اندام داخلی همچون سیستم عصبی مرکزی، کبد، قلب و کلیه آسیب می رساند.

*می تواند موجب سقط جنین و تولد کودکانی با نقص عضو یا کمبود توانایی ذهنی و رشد شود.

مقادیر کم : تنفس مقادیر کم توتول (Toluol) موجب بروز عوارض زیر می شود.

* گیجی

*ضعف

*خستگی عضلات

*حالت مستی

*بی حسی

*اتساع مردمک و اشک

*اضطراب

*ضعف حافظه

*حالت تهوع

*بی اشتهایی

*ضعف شنوایی و کاهش بینایی

نکته : هیچ گونه اطلاعاتی در مورد سرطان زا بودن و نبودن آن موجود نیست.

MSDS

برخی از اطلاعات اولیه نوشته شده در برگه اطلاعات ایمنی یا msds تولوئن در زیر آورده شده است.

چشم :  در صورت تماس، چشم را با آب ولرم و فراوان شست و شو دهید. سپس به پزشک مراجعه کنید.

پوست : در این صورت موضع را با آب و صابون فراوان شست و شو دهید. و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.

استنشاق : فرد را به بیرون منتقل کنید. در صورت عدم تنفس ، به فرد تنفس مصنوعی بدهید. فورا به پزشک مراجعه نمایید.

نوشیدن یا بلعیدن : در صورت بیهوشی : به فرد چیزی نخورانید. دهان را آب شست و شو دهید. سپس به پزشک مراجعه کنید.

در صورت استفراغ فرد را به پهلو بخوابانید. این عمل موجب باز شدن راه تنفسی فرد می شود.

دانلود MSDS استون :

دانلود PDF 

دسته بندی ها

توتول (Toluol) ، در دسته بندی مواد خطرناک همچون مواد شیمیایی خورنده ، بسیار اشتعال پذیر ، حساس کننده پوستی ، کشنده از طریق مجاری تنفس ، آسیب رسان به جنین ، موجودات آبزی و اندام های داخلی قرار می گیرد.

ذخیره سازی و نگهداری

دی متیل کتون ، به شدت آتش زا و سمی است. مخلوط بخارات تولیدی این ماده و هوا ، موجب انفجار می شود. بنابراین ، این ماده در محیط های با دستگاه تهویه مناسب نگهداری و ذخیره شود. از روشن کردن سیگار و کبریت در محل های انبار اکیدا خودداری کنید. 480 درجه سانتیگراد دمای خود اشتعال زایی این ماده است.

بسته بندی

ماده شیمیایی دی متیل کتون در بشکه های 200 کیلوگرمی آماده و عرضه می گردد. تبریز و اصفهان دو تولید کننده داخلی تولوئن در ایران هستند.

نکات ایمنی

دی متیل کتون ، می تواند از محصولات خانگی معمولی مانند چسب ، رنگ و رقیق کننده رنگ ، چسب ، عطرهای مصنوعی و لاک ناخن تبخیر کند و در هوای استنشاق شده قرار گیرد. قرار گرفتن در معرض دی متیل کتون ، در محصولات مصرفی با استفاده از این محصولات در مناطق با تهویه مناسب و رعایت دقیق همه هشدارها و دستورالعمل های برچسب ، کاهش می یابد.

تولید کنندگان تولوئن در ایران

این ماده در سه گرید 99.9% ، 98% و 85% در ایران تولید می شود.

*تولوئن تبریز (پتروشیمی تبریز)  : این ماده در دو گرید 85 و 98 درصد در پتروشیمی تبریز تولید می شود.

*تولوئن اصفهان (پتروشیمی اصفهان) : این ماده در  گرید 99.9 درصد در پتروشیمی اصفهان تولید می شود.

*تولوئن بندر امام (پتروشیمی بندر امام) : این ماده در گرید 99.9 درصد در پتروشیمی بندر امام تولید می شود.

*پتروشیمی بوعلی سینا

*پتروشیمی نوری

این ماده تجاری (متیل بنزول) ، به اندازه مصرف داخل و صادرات تولید می شود. و واردات این ماده در مقیاس آزمایشگاهی صورت می گیرد.