کلر

کلر (به انگلیسی : Chlorine) ، که با نام CL ، کلر ، گاز کلر ، کلر مولکولی ، کلرین ، کلرمایع ، کلر جامد و Chlorine مشهور و شناخته شده است ، به صورت رنگ متمایل به سبز در محیط ظاهر می شود. که کاربردهای فراوانی در نمک طعام ، سفید کننده ها و گندزدا دارد. در ادامه به معرفی بیشتر این محصول ، خواص ، کاربردها ، قیمت خرید و فروش آن خواهیم پرداخت. 

کلر چیست ؟

کُلُر ، یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی 17 و نماد Cl ، در دسته هالوژن ها است. این ماده ، در فرم عنصری خود (Cl₂) تحت شرایط استاندارد ، کلرید، اکسیدکننده قوی است که برای سفید سازی پارچه‌ها و به عنوان ضد عفونی‌ کننده رایج در استخرهای شنا جهت تمیزی و بهداشت آن ها به کار برده می شود.

پیشینه

نام Chlorine از واژه یونانی χλωρος به معنی سبز گرفته شده است.

کلرین ، نخستین بار در سال 1774 ، توسط Carl Wilhelm Scheele کشف شد. و تصور می کرد که این ماده از اکسیژن تشکیل شده است.

Humphry Davy ، در سال ۱۸۱۰ نام Chlorine را برای این ماده انتخاب کرد. و تاکید فراوان داشت که این ماده کشف شده ، در حقیقت یک عنصر است.

خواص و ویژگی

در زیر برخی از ویژگی ها و خواص کلرین آورده شده است.

خواص فیزیکی

مولکول دو اتمی Chlorine، از ترکیب دو اتم کلر ، در دما و فشار استاندارد تشکیل می شود. Cl2 تشکیل شده، گازی سبز-زرد رنگی است، که دارای بویی شبیه سفید کننده ها (بویی قوی) است. پیوند بین ۲ اتم کلر نسبتاً ضعیف است، این پیوند ضعیف مولکول ها را واکنش پذیر می کند.

نقطه جوش آن در حدود ۳۴ – سانتیگراد می باشد. اما در دمای اتاق تحت فشار بالای اتمسفر، مایع می شود.

*فاز در STP : گاز 

*نقطه ذوب : 171.6 K ​(-101.5 °C, ​-150.7 °F)

*نقطه جوش : 239.11 K ​(-34.04 °C, ​-29.27 °F)

*چگالی (در STP) : 3.2 گرم بر مول

*نقطه بحرانی : 416.9 K, 7.991 MPa

*ظرفیت حرارتی مولی : (Cl₂) 33.949 J/(mol·K)

*حرارت همجوشی : (Cl₂) 6.406 kJ/mol

*آنتالپی تبخیر : (Cl₂) 20.41 kJ/mol

*انرژی یونش :

• 1st: 1251.2 kJ/mol
• 2nd: 2298 kJ/mol
• 3rd: 3822 kJ/mol

انواع گاز کلر

کلرین به صورت زیر در محیط یافت می شود.

• کلر جامد
• کلر مایع
• کلر گاز

کاربردها و موارد استفاده

*به عنوان حذف کننده و کنترل کننده طعم و بو در آب های آشامیدنی استفاده می شود.

*به کنترل جلبک‌ها ، حذف آهن و منگنز ، حذف سولفید هیدروژن(مثل آب اکسیژنه) و حذف رنگ در آب ها کمک می کند.

در ادامه به کارهای صنعتی کلرین می پردازیم.

کاربرد کلر در صنعت

کلرین ، کاربرد فراوانی در مصارف صنعتی هم چون خشک شویی ها ، تولید pvc و آب ژاول تولید هیدروکلریک اسید، کلرات ها، کلروفرم، تتراکلرید کربن و در استخراج برم ، صنعت کاغذسازی ، نساجی (جهت سفید سازی پارچه‌ ها و گاز خردل) ، صنعت پزشکی و دارویی ، غذایی ، لاستیک سازی (ترکیبات آلی جهت تولید لاستیک مصنوعی) ، پلاستیک ، خالص سازی فلزاتی مانند تیتانیوم و زیر کونیوم ، صنعت رنگ ، لوازم خانگی و … دارد. سایر کاربردها شامل موارد زیر می باشد.

*انواع رزین های اپوکسی

*در تصفیه آب (به عنوان گند زدا فاضلاب صنعتی ، بهداشتی) و به عنوان ضدعفونی کننده در استخر های شنا و آب آشامیدنی استفاده می شود.

*به عنوان میکروب کش ، آفت کش حشره کش

*ایزوسیانات ها و حلال

بسته بندی و ذخیره سازی کلر

*Cl ، باید در مخازن و ظروف ویژه نگهداری شود. زیرا این ماده ناپایدار است.

* Chlorine ، را دور از گرما ، مواد آتش زا و تابش نور خورشید نگهداری نمایید. 

*در صورت نشتی Chlorine ، از مواد خنثی ساز همچون سود سوزآور و خاکستر سودا استفاده کنید. 

* Chlorine ، با بشکه ها و گالن های 25 ، 30 و 45 کیلوگرمی به فروش می رسد. 

خطرات و عوارض قرار گیری در معرض آن

عوارض قرار گیری در معرض کلرین شامل موارد زیر می باشد.

*به دستگاه تنفسی آسیب می رساند.

*در حالت مایع : موجب سوختگی پوست می شود.

*در حالت گازی : موجب تورم غشای مخاطی می شود.

*تضعیف ریه

و در نهایت در صورت قرار گیری طولانی در معرض آن ممکن است مرگ آور باشد. از این رو لازم و ضروری که نکات نوشته شده در برگه اطلاعات ایمنی کلر را مطالعه بفرمایید.

مقدار ۱۰۰۰ppm کلر کشنده است.

MSDS

برخی از نکات ایمنی قرار گیری در معرض گاز کلر در زیر آورده شده است.

*قرار گیری در معرض گاز کلر موجب خفگی می شود. از این رو از مصرف این ماده تجاری در محیط بسته اجتناب کنید.

*از ترکیب این ماده ، با آمونیاک ، اوره و سایر محصولات شوینده ، نهایت دقت را داشته باشید. زیرا این ترکیبات می توانند گازهای سمی تولید کنند.

*حتما نکات ایمنی را رعایت بفرمایید. زیرا این گازها حاوی مخلوطی از گاز کلر و تری کلرید نیتروژن هستند.